Poging twintig

Jongere collega’s kunnen het zich waarschijnlijk niet meer voorstellen maar toen ik startte in de bibliotheek beschikten wij over een klein stencilapparaatje om cataloguskaarten te dupliceren. Zo hoefde je maar één keer een kaartje te typen en dat dan twee keer te stencilen. Eén kaartje was voor de titelcatalogus bestemd, eentje voor de auteurscatalogus en eentje voor de onderwerpscatalogus. Wat later kregen wij, o wonder der techniek, een ultramoderne typmachine mét een geheugen! Zo hoefde je maar één cataloguskaartje te typen om er daarna twee extra te laten reproduceren en waren we eindelijk van die stencilblaadjes verlost. Those were the days!!

Sindsdien is de tijd niet blijven stilstaan. Catalografie werd geautomatiseerd en ikzelf heb steeds veel aandacht besteed aan het thesaurusbeheer, altijd met de bedoeling om een eenduidige catalogus aan te bieden met de nodige trefwoord- en auteursverwijzingen en zonder extra balast voor de gebruiker (geen dubbels, één titelbeschrijving met daaronder verscholen alle editievermeldingen, enz.) Niet dat ik (in tegenstelling tot sommige collega’s, cfr. de bibliotheekfora) een trefwoordenfetisjist ben, verre van, maar ik heb toch steeds gestreefd naar een zo overzichtelijk mogelijke catalogus. Vaak zelfs tegen beter weten in: een blik in het computersysteem op het gebruik van de catalogus maakt pijnlijk duidelijk dat al bij al heel weinig gebruikers van alle functies gebruik maken en zeventig procent van de bibliotheekbezoekers zijn sowieso grasduiners ).

Nu mensen niet langer naar de bibliotheek hoeven te komen om op te sporen welke boeken en wat voor informatie we te bieden hebben, is de situatie natuurlijk veranderd. Dat iedereen (nou ja, iedereen met een pc) van thuis uit via http://www.bibliotheek.be/ alle informatie bij elkaar vindt, is fantastisch. De verwijzingen naar Wikipedia, Mediargus, Digileen, LastFM en LibraryThing zorgen er ook voor dat mensen vaak zelfs niet naar de bib hoeven te komen. Slechts wanneer ze een bepaald boek of ander medium letterlijk in handen willen krijgen, moeten ze de stap naar de bibliotheek zetten. Dat we hierdoor de traditionele bibliotheekwerking zullen moeten hertekenen spreekt voor zich.

Ik vind wel dat we in de nieuwste sociale catalogi moeten opletten voor teveel toeters en bellen en vermijden dat de resultaten een kakofonie worden. Laten we de proef op de som nemen. Ik wil al langer aardappelen telen en ben op zoek naar informatie. Op http://zoeken.bibliotheek.be/ tik ik het woord aardappel en scoor meteen 368 hits. Op de eerste pagina vind ik vooral aardappelrecepten, slechts één boek blijkt over de teelt van aardappelen te gaan. Misschien moet ik mijn vraag aanpassen. Daarom tik ik "aardappelen telen" in. Deze keer vind ik 8 resultaten waaronder slechts 1 boek (Van avocado tot zoete aardappel : tropische cultuurplanten zelf telen, uitgavedatum onbekend), de overige 9 resultaten zijn krantenartikels die slechts van heel ver (vooral genetische manipulatie) wat te maken hebben met wat ik zoek.

Een ander probleem in Aquabrowser is de associatieve woordenwolk aan de linkerzijde. Het oogt wel mooi maar je bent er niets mee. In die zin ben ik het eens met Edwin Mijnsbergen die in My Discoveries in de AquaBrowser, RSS in WorldCat op ZB Digitaal stelt dat ook hij niet zo goed uit de voeten kan met het associatieve element in ABL en als informatiespecialist eerder kiest voor Worldcat.

Misschien zou Aquabrowser de andere richting moeten uitgaan: beginnen met het elementaire en uitbreidingsmogelijkheden voor je zoekresultaten bieden in plaats van meteen alles te tonen en je te verplichten daarna je resultaten te verfijnen. Momenteel oogt het spectaculair maar ik vermoed dat vele gebruikers in het bos de bomen niet meer vinden.